Aistear Eğitim Programının Beş Yaş Çocuklarının Benlik Algısı ve Öğretmen-Çocuk İlişkisi Üzerindeki Etkisi

Filiz Erata; Saide ÖZBEY

doi:10.62416/ijwb-73

Yazarlar

Filiz Erata MEB
PROF. DR. SAİDE ÖZBEY Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi,Temel Eğitim Bölümü, Ankara, Türkiye https://orcid.org/0000-0001-8487-7579

DOI:

https://doi.org/10.62416/ijwb-73

Anahtar Kelimeler:

Okul Öncesi Eğitim- Aistear- Benlik Algısı- Öğretmen-Çocuk

Özet

Araştırmada, “Aistear Eğitim Programı” nın beş yaş çocukların benlik algıları ile öğretmen-çocuk ilişki durumlarına etkisinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda öntest-sontest, kalıcılık testi ve kontrol gruplu deneysel model, nitel boyutunda ise durum çalışması modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2021–2022 eğitim öğretim yılında Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi anaokullarına devam eden beş yaş grubu 60 çocuktan oluşmaktadır. Program öncesi yapılan öntest analizleri sonucu aralarında anlamlı fark olmayan gruplardan biri deney, ikisi kontrol grubu olmak üzere üç grup belirlenmiştir. Araştırmada çocuklara ilişkin bilgi edinebilmek için “Genel Bilgi Formu”, nicel verilerin elde edilmesinde “Demoulin Çocuklar için Benlik algısı Ölçeği” ve “Öğrenci Öğretmen İlişki (STRS) Ölçeği” kullanılırken; nitel verilerin elde edilebilmesi için “Araştırmacı Gözlem Notları” “Ebeveyn Görüşme Formu” ve “Öğretmen Görüşme Formu” kullanılmıştır. Araştırmada deney grubuna Aistear programı, kontrol grubu çocuklara ise öğretmenlerin rutin günlük eğitim programı uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; Aistear eğitim programının deney grubundaki çocukların öğretmen-çocuk ilişkisi, benlik algıları düzeylerinde, kontrol grubuna göre istatiksel olarak anlamlı farklılık yarattığı saptanmıştır. Nitel analiz sonuçlarına göre deney grubundaki çocukların ebeveynleri ve öğretmeni; uygulanan eğitim programının çocukların öğretmen-çocuk ilişkisi ve benlik algıları düzeylerine yönelik olumlu katkı sağladığını belirtmiştir. Araştırmacı gözlemleri de nicel bulguları ve ebeveyn-öğretmen görüşlerini destekler niteliktedir. Ayrıca araştırmanın nitel bulgularına göre Aistear programının çocukların günlük yaşam, dil ve bilişsel becerilerini de geliştirdiği ortaya çıkmıştır. Araştırma okul öncesi eğitimde öğrenme merkezlerini temel alan etkin bir okul öncesi eğitim programı örneği oluşturma açısından alana katkı sunmuştur.

Yazar Biyografisi

PROF. DR. SAİDE ÖZBEY, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi,Temel Eğitim Bölümü, Ankara, Türkiye

Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi,Temel Eğitim Bölümü, Ankara, Türkiye

Referanslar

Aydın, M. (2023). Okul öncesi eğitimde farkındalık temelli programın çocukların duygusal zekâ, benlik algısı ve yürütücü işlevlerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi].

Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W. H. Freeman.

Bronfenbrenner, U., & Morris, P. A. (2006). The bioecological model of human development. In R. M. Lerner (Ed.), Handbook of child psychology (6th ed., Vol. 1, pp. 793–828). Wiley.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. bs.). Pegem Akademi.

Curby, T. W., Brock, L. L., & Hamre, B. K. (2013). Teachers’ emotional support consistency predicts children’s achievement gains and social skills. Early Education and Development, 24(3), 292–309. https://doi.org/10.1080/10409289.2012.665760

Çobanoğlu, E. (2017). Öğretmenlerin özyeterlilik algıları ile öğretmen-çocuk ilişkisi arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Middle East Technical University].

Daly, M., Byers, E., & Taylor, M. (2014). Early learning in action: Tips, tools and activities to support children aged

–6. Routledge.

Demoulin, D. (2000). Self-concept development in children: Self-esteem and self-efficacy. The Edwin Mellen Press.

Fallon, J. (2015). Children’s voice and agency within Aistear: The Early Childhood Curriculum Framework [Yayımlanmamış doktora tezi, Trinity College Dublin].

Fazal, A. (2019). Aistear: A journey under construction and every voice matters.

Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). McGraw-Hill.

French, G. (2007). Children’s early learning and development: A research paper. National Council for Curriculum and Assessment (NCCA). https://ncca.ie/media/1112/childrens_early_learning_and_development.pdf

Gray, C., & Ryan, A. (2016). Aistear vis-à-vis the primary curriculum: The experiences of early years teachers in Ireland. International Journal of Early Years Education, 24(2), 188–205. https://doi.org/10.1080/09669760.2016.1155973

Hamre, B. K., & Pianta, R. C. (2001). Early teacher–child relationships and the trajectory of children's school outcomes through eighth grade. Child Development, 72(2), 625–638. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00301

Harter, S. (2015). The construction of the self: Developmental and sociocultural foundations (2nd ed.). Guilford Press.

Hayes, N. (2007). Perspectives on the relationship between education and care in early childhood. In J. O’Brien & M. N. Joseph (Eds.), Encyclopedia of early childhood education (pp. 44–49). Routledge.

Healy, C. (2021). The role of play in developing children’s communication and social skills in early childhood settings [Yayımlanmamış doktora tezi, Marino Institute of Education].

Hirsh-Pasek, K., Golinkoff, R. M., Berk, L. E., & Singer, D. G. (2009). A mandate for playful learning in preschool: Presenting the evidence. Oxford University Press.

Howes, C., & Ritchie, S. (2002). A matter of trust: Connecting teachers and learners in the early childhood classroom. Teachers College Press.

Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. bs.). Nobel Yayın Dağıtım.

Marsh, H. W., & Shavelson, R. J. (1985). Self-concept: Its multifaceted, hierarchical structure. Educational Psychologist, 20(3), 107–123. https://doi.org/10.1207/s15326985ep2003_1

McMullen, M., et al. (2016). Teacher–child relationships and preschoolers’ outcomes. Early Education and

Development, 27(1), 36–57.

Merriam, S. B. (2013). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.

National Council for Curriculum and Assessment. (2009). Aistear: The early childhood curriculum framework. https://ncca.ie/en/early-childhood/aistear

OECD. (2015). Skills for social progress: The power of social and emotional skills. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264226159-en

Pianta, R. C. (1999). Enhancing relationships between children and teachers. American Psychological Association.

Pianta, R. C. (2001). Student–Teacher Relationship Scale. : Professional manual. Psychological Assessment Resources.

Rimm-Kaufman, S. E., Curby, T. W., Grimm, K. J., Nathanson, L., & Brock, L. L. (2009). The contribution of children’s self-regulation and classroom quality to children’s adaptive behaviors in the kindergarten classroom. Developmental Psychology, 45(4), 958–972. https://doi.org/10.1037/a0015861

Ryff, C. D., & Singer, B. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13–39. https://doi.org/10.1007/s10902-006-9019-0

Sabol, T. J., & Pianta, R. C. (2012). Recent trends in research on teacher–child relationships. Attachment & Human Development, 14(3), 213–231. https://doi.org/10.1080/14616734.2012.672262

Samur, Y. (2020). Montessori yaklaşımı temelli STEM etkinliklerinin okul öncesi dönemdeki çocukların akademik benlik saygılarına etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi, Bahçeşehir Üniversitesi].

Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5–14. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.1.5

Sheridan, S. M., Edwards, C. P., Marvin, C. A., & Knoche, L. L. (2009). Professional development in early childhood programs: Process issues and research needs. Early Education and Development, 20(3), 377–401. https://doi.org/10.1080/10409280802582795

Shonkoff, J. P., & Phillips, D. A. (Eds.). (2000). From neurons to neighborhoods: The science of early childhood development. National Academy Press.

Şahin, F. (2014). Student–Teacher Relationship Scale’in Türkçe uyarlanması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi].

Tuncer, A. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretme-öğrenme sürecinde rehberlik rollerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 227–244. https://doi.org/10.15390/EB.2015.2825

pianta, Ş. (2006). Demoulin çocuklar için benlik algısı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi].

Turaşlı, F. (2014). Okul öncesi dönemde benlik algısı gelişimi ve ölçümü. Eğitim ve Bilim, 39(176), 255–264.

UNICEF. (2022). The state of the world’s children 2021: On my mind – Promoting, protecting and caring for children’s mental health. https://www.unicef.org/reports/state-worlds-children-2021

Verschueren, K., & Koomen, H. M. (2012). Teacher–child relationships from an attachment perspective. Attachment & Human Development, 14(3), 205–211. https://doi.org/10.1080/14616734.2012.672260

Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard University Press.

Whitebread, D., Coltman, P., Jameson, H., & Lander, R. (2012). Teaching and learning in the early years (4th ed.). Routledge.

Wood, E. (2010). Developing integrated pedagogical approaches to play and learning. In P. Broadhead, J. Howard, & E. Wood (Eds.), Play and learning in the early years (pp. 9–26). Sage.

Woods, A., Mannion, G., & Garrity, S. (2022). Implementing Aistear–the Early Childhood Curriculum Framework across varied settings: Experiences of early years educators and infant primary school teachers in the Irish context. Child Care in Practice, 28(4), 671–690.

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. bs.). Seçkin Yayıncılık.

Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 82–91.